تغذیه کودک یک ساله

برای اینکه مطمئن شویم کودک مواد مغذی مورد نیاز خود برای رشد و تکامل را دریافت می‌کند لازم است چندین بار در طول روز غذاهای سرشار از مواد مغذی ضروری را در وعده‌های کوچک برای او آماده کنیم – به‌طور معمول سه وعده غذای متعادل و ۲ تا ۳ میان وعده مغذی در طول روز.

در تغذیه کودک یک ساله هر روز به همه گروه‌های غذایی نیاز دارید. در جدول پایین وعده‌های غذایی پیشنهادی ما از هر گروه غذایی را مشاهده می‌کنید: 

*نیازهای تغذیه‌ای کودک نوپای شما ممکن است بیش‌تر و یا کم‌تر از میزان پیشنهادی جدول بالا باشد – همیشه به نشانه‌های سیری و گرسنگی کودکتان توجه کنید.

پایه‌ریزی آینده‌ای سالم

این توصیه‌ها به شما کمک می‌کنند تا عادات غذایی سالمی را به کودک نوپای خود بیاموزید که در طول زندگی همراه او خواهند ماند:  

۱. غذاها را آگاهانه انتخاب کنید.

در هنگام گذر کودک از دوره شیرخواری به خوردن غذای جامد، کمبود برخی از مواد مغذی شایع است. تحقیقات نستله در حوزه تغذیه شیرخواران و کودکان نوپا در سال ۲۰۰۸ میلادی نشان می‌دهد که در طول یک روز، کودکان نوپا به مقدار کافی میوه و سبزیجات نمی‌خورند پتاسیم و فیبر را نیز به میزان توصیه شده بر اساس دستورالعمل‌های بین المللی دریافت نمی‌کنند. علاوه‌بر‌این، بیش از نیمی از کودکان نوپا نیز ویتامین E  مورد نیازشان را از غذایی که می‌خورند دریافت نمی‌کنند. به‌همین دلیل باید انواع متنوعی از میوه و سبزیجات، غلات کامل، گوشت بدون چربی و لبنیات را در برنامه غذایی کودکتان قرار دهید. علاوه ‌بر‌این چربی‌های گیاهی شامل امگا ۳ مانند کانولا و روغن سویا نیز باید در برنامه غذایی کودک وجود داشته باشند.

۲. ترکیبی از غذاهای مختلف را استفاده کنید.

یک رژیم غذایی متعادل روزانه همه گروه‌های غذایی را شامل می‌شود؛ مانند غلات کامل، میوه، سبزیجات، گوشت، حبوبات و لبنیات. حتما آن دسته از مواد مغذی که ممکن است کودکتان در آن دچار کمبود باشد را در برنامه غذایی او قرار دهید، مانند آهن، روی (زینک)، پتاسیم، ویتامین E و فیبر.

۳.انواع متنوعی از میوه‌ها و سبزیجات را به کودکتان بدهید.

انواع متنوعی از غذاهای رنگارنگ، ذائقه فرزند شما را گسترش داده و انواع مواد مغذی مورد نیاز او را فراهم می‌سازد. معرفی غذاهای جدید به همراه غذاهای مورد علاقه کودک موجب می‌شود راحت‌تر غذای جدید را بپذیرد. برای مثال، اگر کودک شما ذرت دوست دارد، سعی کنید تکه‌های کوچک فلفل قرمز را نیز به آن اضافه کنید.  

۴.اجازه دهید فرزندتان خودش تصمیم بگیرد چه اندازه غذا بخورد.

وقتی به کودکتان اجازه می‌دهید خودش تصمیم بگیرد چه چیزی و به چه مقدار بخورد، در واقع به او یاد می‌دهید تا به اشتهای خود احترام بگذارد. اگر گرسنه‌ است اجازه دهید تا با اشتیاق غذا بخورد، اما وقتی سیر است، بگذارید خوردن را متوقف کند.

۵.میان وعده‌ها را هوشمندانه انتخاب کنید.

در طول روز، ۳ وعده ‌غذای اصلی در اندازه کوچک و ۲ تا ۳ میان ‌وعده به کودکتان بدهید. از آنجایی که برخی از کودکان نوپا ۲۵% کالری مورد نیاز خود را از میان‌‌وعده‌ها دریافت می‌کنند، حتماً میان‌‌وعده‌های مغذی برای آن‌ها در نظر بگیرید. در عین حال از دادن غذاهای پرکالری که ارزش غذایی پایینی دارند مانند چیپس، شیرینی و نوشیدنی‌های قندی، خودداری کنید. 

۶.نوشیدنی کودکتان را مسئولانه انتخاب کنید.

نوشیدنی‌ها برای آب‌رسانی به بدن از اهمیت بالایی برخوردار هستند اما مصرف بیش‌از‌اندازه نوشیدنی‌ها، باعث می‌شود کودک دیگر اشتهایی برای غذا خوردن نداشته باشد. نوشیدنی‌های مناسب برای کودکتان می‌توانند شامل شیر، آبمیوه‌های ۱۰۰% طبیعی و آب باشند. روزانه تنها دو فنجان شیر به فرزندتان بدهید. اگر می‌خواهید آبمیوه ۱۰۰% طبیعی به کودک بدهید، تنها یک فنجان کافیست، نه یک بطری آبمیوه. باید مصرف آبمیوه را به ۱۲۰ میلی‌لیتر در روز محدود کنید. بقیه مایعات مورد نیاز بدن کودک باید از طریق آب تامین شود.

۷.به کودکتان چربی‌های سالم بدهید.

کودکان در این سن برای رشد و تکامل مغز به انرژی که از چربی‌های سالم می‌گیرند نیاز دارند. بنابراین منابع سالم چربی که عمدتاً دارای اسیدهای چرب غیر اشباع هستند، مانند ماهی‌های چرب، آووکادو و یا غذاهایی که با روغن‌های گیاهی درست می‌شوند را به برنامه غذایی کودکتان اضافه کنید.

۸.از غذاهای کم نمک استفاده کنید.

حتی اگر فکر می‌کنید غذای کودکتان بی‌مزه است، به خاطر داشته باشید که او به آن مقدار نمکی که به ‌نظر شما غذا را خوشمزه می‌کند نیازی ندارد. به‌محض آشنا شدن کودک با نمک، نمک تبدیل به یکی از طعم‌های مورد علاقه‌اش خواهد شد.

کمبود مواد مغذی در کودکان را جبران کنید

برای بهتر فهمیدن عادات غذایی کودکان نوپا و میزان مواد مغذی دریافتی، نستله تحقیقاتی در حوزه تغذیه شیرخواران و کودکان نوپا  در سال ۲۰۰۸ میلادی انجام داد. با فهمیدن اینکه کودکان دقیقاً چه غذایی می‌خورند، بهتر می‌توانیم آن‌ها را در انتخاب انواع مواد غذایی راهنمایی کنیم.   در ادامه به تعدادی از کمبودهای تغذیه‌ای متداول اشاره می‌کنیم.

میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین‌های ضروری، مواد معدنی و فیبر هستند. یک برنامه غذایی سرشار از میوه‌ها و سبزیجات برای رشد سالم و تکامل کودک بسیار مهم است.

تحقیقات نستله در سال  ۲۰۰۸ نشان می‌دهد که ۲۵% از کودکان ۱۲ تا ۲۴ ماهه در طول  روز، حتی یک وعده مجزای میوه دریافت نمی‌کنند و ۳۰% از آن‌ها نیز یک وعده مجزای سبزیجات نمی‌خورند. 
روش جبران این کمبود: روزانه  ۲۲۵ گرم میوه و ۲۷۵ گرم سبزیجات به فرزندتان بدهید. این میوه و سبزیجات می‌توانند تازه، منجمد و یا کنسروهای پوره شده باشند، ولی لازم است به صورت تکه‌های کوچک باشند تا به راحتی خورده شوند. به‌ یاد داشته‌ باشید که می‌توانید برای تنوع، این پوره‌ها را به غذای مورد علاقه کودک اضافه کنید. 

غلات: باتوجه به تحقیقات نستله در سال ۲۰۰۸ ، حدود ۶۰% کودکان نوپا بین ۱۲ تا ۱۸ ماه، در طول روز از غلات‌های مناسب بزرگسالان که غلات کامل هم نیستند، تغذیه می‌کنند. اما استفاده کودک شما از غلات مخصوص بزرگسالان اصلا درست نیست. این نوع غلات ممکن است مانند غلات مخصوص کودکان سرشار از آهن نبوده و در عین حال شکر بالایی داشته‌ باشند.

روش جبران این کمبود: به کودک نوپایتان غلات مخصوص خودش را بدهید که سرشار از آهن است و به‌خاطر داشته ‌باشید که می‌توانید در هر ساعت از روز به او غلات بدهید.

نوشیدنی‌ها و دسر‌های شیرین: فراموش نکنید که در رژیم غذایی کودکان نوپا جایی برای انواع غذاهایی که کالری بسیار بالا و ارزش غذایی پایینی دارند، وجود ندارد. تحقیق شرکت نستله در سال ۲۰۰۸ میلادی  نشان می‌دهد که ۷۰% کودکان نوپا در طول روز انواع دسر، شیرینی و نوشیدنی‌های شیرین را مصرف می‌کنند. کالری این نوع مواد غذایی در مقایسه با ریز‌مغذی‌هایی که در آن‌ها وجود دارد بسیار بالاست و حتی می‌تواند جای انواع غذاهای مغذی را در برنامه غذایی کودک بگیرد.
روش جبران این کمبود: به‌جای شیرینی‌جات، به کودک نوپای خود میوه، ماست و یا غلات و انواع میان‌‌وعده‌هایی که از غلات کامل درست شده‌اند، بدهید.

فیبر نقش بسیار مهمی در سلامت گوارشی کودکتان ایفا می‌کند. اگرچه، طبق تحقیق شرکت نستله در سال ۲۰۰۸ ، تقریباً هیچ کودک نوپایی روزانه ۱۹ گرم فیبر توصیه شده را دریافت نمی‌کند.

روش جبران این کمبود: هر روز انواع مواد غذایی که از غلات کامل درست شده‌اند و همینطور میوه و سبزیجات تازه، منجمد، پوره‌شده و یا کنسرو‌شده را در اندازه‌‌ و بافت مناسب به فرزندتان بدهید.

ویتامین E آنتی‌اکسیدانی بسیار مهم است که از سلول‌ها در برابر آسیب دیدگی حمایت می‌کند. طبق تحقیقات شرکت نستله در سال ۲۰۰۸، تقریباً نیمی از کودکان یک ساله در برنامه غذایی روزانه خود مقدار ویتامین E توصیه شده را دریافت نمی‌کنند.

پتاسیم ماده‌ای معدنی است که به عملکرد درست ماهیچه‌ها کمک می‌کند. طبق تحقیقات نستله در سال ۲۰۰۸ ، تقریباً هیچ کودک نوپایی در برنامه غذایی روزانه خود پتاسیم را به میزان توصیه شده دریافت نمی‌کند. 

روش جبران این کمبود: پتاسیم در مواد غذایی بسیاری مانند سیب‌زمینی، سیب‌زمینی شیرین، آووکادو، اسفناج، ماست، موز و مرکبات یافت می‌شود.

چربی‌های سالم به رشد سالم و تکامل مغز کمک می‌کند. این چربی‌ها همچنین به بدن کمک می‌کنند تا از ویتامین‌هایی مانند ویتامین A، D، E و K استفاده کند. تحقیقات نستله در سال  ۲۰۰۸ نشان می‌دهد که حدود ۲۳% از کودکان نوپا به میزان توصیه شده چربی دریافت نمی‌کنند. ۳۰% تا ۴۰% ازانرژی دریافتی یک کودک نوپا باید از چربی‌های سالم تأمین شود؛ ترجیحاً چربی‌های چنداشباع نشده و تک اشباع نشده که در ماهی، آووکادو و غذاهایی که با روغن‌های  گیاهی مانند روغن کانولا و روغن سویا درست می‌شوند وجود دارند. در برنامه غذایی کودکان نوپا، این چربی‌های سالم باید جایگزین چربی‌های اشباع شده‌ای که در لبنیات پرچرب مانند کره، پنیر و گوشت‌های چرب مانند هات داگ و انواع سوسیس‌‌ها و کالباس‌ها وجود دارند بشوند.

روش جبران این کمبود: سعی کنید غذاهایتان را با چربی‌هایی مانند روغن سویا یا کانولا که حاوی امگا ۳ و آلفا لینولنیک اسید هستند، درست کنید و یا از چاشنی‌های مخصوص سالاد که با این روغن‌ها درست شده‌اند استفاده کنید. به خاطر داشته باشید باید مصرف غذاهایی که مقادیر زیادی چربی‌های اشباع و ترانس دارند را محدود کنید.
 

**این مطالب صرفاً جهت افزایش اطلاعات عمومی کاربران است و هرگز جایگزین توصیه‌های پزشک، انجمن‌های علمی و سایر منابع معتبر نمی‌باشد. ازآنجاکه هر مادر و کودک از مادر و کودک دیگر متفاوت است، کلیه آمار و ارقام ارائه شده در این وبسایت می‌تواند با توصیه پزشک برای هر مادر و کودک متفاوت باشد.

بیشتر بخوانید