رشد مهارت‌های تغذیه‌ای کودک نوپای شما

کودک نوپای شما از زمان بلعیدن اولین قاشق پوره خود (که احتمالاً آن را مستقیماً از دهان خود بیرون ریخته) مسیری طولانی را طی کرده است. دانستن این که باید انتظار چه پیشرفت‌هایی را از کودک داشته باشید می‌تواند کمک کند تا وعده‌های غذایی خانوادگی برای تمام اعضای خانواده خوشایندتر شوند. در ادامه با روش‌هایی برای کمک به کودک که باعث می‌شود در غذا خوردن و تعذیه سالم، مستقل شود و مهارت‌های تغذیه‌ای او رشد پیدا کند؛ آشنا خواهید شد.
 

۲ دلیل برای نوشیدن از فنجان

آیا می‌دانید استفاده طولانی‌مدت از بطری باعث افزایش احتمال پوسیدگی دندان و اضافه وزن در کودکان می‌شود. آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می‌کند کودکان نوپا قبل از ۱۸ ماهگی استفاده از بطری را متوقف کنند.

اگر تاکنون نوشیدن از فنجان یا لیوان را به کودک خود معرفی نکرده‌اید، اکنون زمان خوبی است.

۱. در ۱۲ ماهگی بیشتر کودکان مهارت‌های لازم برای نگه داشتن یک فنجان و نوشیدن از آن را دارند.

۲. کودک توانایی نوشیدن از یک فنجان با دهانه باز را دارد و نیازی به لیوان‌های سرپوش دار و استفاده از نی ندارد.
 

بایدها و نبایدهای نوشیدن از فنجان

فرزند شما در زمان غذا خوردن با دست، احساس مستقل شدن به دست می‌آورد که از آن لذت می‌برد. نوشیدن از لیوان مهارت دیگری است که او را یک گام دیگر به مستقل شدن در غذا خوردن نزدیک می‌کند.
باید از لیوان‌های کوچک با سایز مناسب کودک نوپا استفاده کنید. این کار باعث می‌شود کسب این مهارت برای کودک راحت‌تر شود و نیازی نباید کودک برای نوشیدن، لیوان را خیلی خم کند.
نباید از اینکه فرزند شما بعد از نوشیدن، فنجان را پرت می‌کند، نگران شوید. این روشی است که او از طریق آن اعلام می‌کند به اندازه کافی نوشیده است.
باید صبور باشید و به فرزندتان اجازه بدهید که برای یادگیری این مهارت تمرین کند. او بالاخره به این مهارت دست خواهد یافت.
نباید او را برای سریع‌تر نوشیدن تحت فشار بگذارید. این کار باعث نمی‌شود که او این مهارت را سریع‌تر یاد بگیرد.
باید انتظار ریختن مایعات را داشته باشید، مخصوصاً اگر از فنجان‌های با دهانه باز استفاده کند. این اتفاق می‌تواند در تمام مراحل سه‌گانه نوشیدن اتفاق بیفتد؛ وقتی کودک لیوان را به دهان خود می‌رساند، هنگام نوشیدن و وقتی که لیوان را از دهان خود دور می‌کند.
نباید وقتی کودک کثیف‌کاری می‌کند ناراحت شوید. همه این‌ها جزئی از فرآیند یادگیری هستند.
باید لیوان‌های پلاستیکی را انتخاب کنید که در دست گرفتن آن‌ها برای کودک ساده باشد.
نباید به او اجازه دهید که لیوان را هر جا که می‌رود ببرد.
باید همراه وعده‌های غذایی و در طول روز به او در لیوان آب بدهید.
نباید او را همراه با لیوان به تختش ببرید.
باید از لیوان‌هایی با حجم ۱۲۰ تا ۱۸۰ میلی‌متر استفاده کنید. این حجم برای سن و سایز کودک نوپا مناسب است.
نباید در صورتی که کودک شما هنوز این مهارت را از خود نشان نمی‌دهد نگران شوید، چرا که هر کودکی سرعت رشد مخصوص خودش را دارد.
 

از اهمیت آب غافل نشوید

تا تولد یکسالگی کودک، شیر مادر و آب تنها نوشیدنی‌هایی هستند که برای کودک توصیه می‌شوند. این امر به این دلیل است شیر مادر در کنار یک رژیم غذایی متعادل تمام مواد مغذی لازم برای کودک را فراهم می‌کند.
آب یک نوشیدنی بسیار عالی است چون ....
آبرسانی می‌کند. آب در تمام فعالیت‌های بدنی مشارکت می‌کند. آب کمک می‌کند اطمینان حاصل کنید که بدن کودک به خوبی آبرسانی می‌شود.
فاقد کالری است. آب فاقد کالری است. بنابراین انرژی مورد نیاز کودک نوپای شما می‌تواند از غذاهای مغذی، شیر مادر تأمین شود.
ضرری به دندان‌ها نمی‌رساند. آب هیچ شکری ندارد و به دندان کودک آسیب نمی‌رساند.

بعضی از والدین به کودک نوپا نوشیدنی‌های حاوی شکر یا نوشابه می‌دهند. این کار می‌تواند اثرات منفی بر سلامت دندان‌ها و بدن کودک داشته باشد.

نوشابه ممکن است ...

کالری زیادی داشته باشد. نوشیدنی‌های شیرین‌شده با شکر کالری زیادی دارند. نوشیدن مقادیر زیاد این نوشیدنی‌ها بدین معنی است که کودک بیشتر از نیاز روزانه خود انرژی دریافت کرده است. این امر می‌تواند منجر به اضافه وزن ناسالم کودک شود.
پر از شکر باشد. نوشابه‌ها، آبمیوه‌ها و آب‌های طعم‌دارشده ممکن است حاوی مقادیر زیادی شکر باشند. سازمان جهانی بهداشت نوشیدنی‌های بدون شکر افزوده را برای کودکان و افراد بالغ توصیه می‌کند. 
برای دندان‌ها مضر باشد. شکر افزوده در نوشیدنی‌ها می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌ها شود. باکتری‌های موجود در بزاق دهان کودک با شکر موجود در این نوشیدنی‌ها وارد یک واکنش شیمیایی می‌شوند و اسیدهایی تولید می‌کنند که می‌تواند به دندان کودک آسیب برساند. برای کمک به بهداشت و سلامت دهان و دندان، حتماً دو بار در روز دندان‌های کودک را مسواک بزنید. برای این کار مسواک را به مقدار کمی خمیر دندان فلوراید مخصوص کودکان (به اندازه یک دانه برنج) آغشته کنید.

برای انتخاب نوشیدنی‌های سالم الگوی فرزند خود باشید. اگر فرزند نوپای شما ببیند نوشیدن آب را دوست دارید، علاقه بیشتری به نوشیدن آب نشان خواهد داد. حضور آبمیوه در رژیم غذایی کودک ضرورتی ندارد. خوردن خود میوه گرینه بهتری است. اگر تصمیم دارید به فرزند خود آبمیوه بدهید، این نکات را رعایت کنید:
آبمیوه‌های ۱۰۰ درصد طبیعی را انتخاب کنید و از انتخاب نکتارها و نوشابه‌های میوه‌ای اجتناب کنید، چرا که ممکن است حاوی شکر افزوده باشند و میزان قند آن‌ها بیش از خود میوه باشد.
در روز بیشتر از ۱۲۰ میلی لیتر آبمیوه به کودک ندهید.
آبمیوه را به عنوان بخشی از وعده‌های اصلی یا میان‌وعده‌ها به کودک بدهید.

موارد لازم برای غذا خوردن در کنار خانواده

آماده‌سازی شرایط برای صرف یک وعده غذایی در کنار خانواده بسیار مهم است. اینکه چگونه به کودک غذا بدهید به اندازه غذایی که به او می‌دهید اهمیت دارد. یک فضای آموزنده و صمیمی برای کودک ایجاد کنید و به هیچ وجه او را برای خوردن غذا تحت فشار قرار ندهید. فراهم کردن این موارد به شما کمک خواهد کرد احساس راحتی بیشتری بکنید و به شما فرصت تعامل با کودک خود را در غذا خوردن در کنار خانواده می‌دهد.
صندلی مخصوص کودک
با قرار دادن کودک در صندلی مخصوص غذا خوردن از امنیت او اطمینان خاصل کنید و صندلی را سر میز غذاخوری خانواده قرار دهید. توجه داشته باشید که توانایی تمرکز کردن او کوتاه و محدود است و به همین دلیل نمی‌تواند برای مدت طولانی روی صندلی بنشیند. یک ایده خوب این است که برای قرار دادن او در صندلی مخصوص صبر کنید تا غذایش کاملاً آماده و برای خوردن به اندازه کافی سرد شود.
زیرانداز
کودک نوپای شما هنوز در حال یادگیری غذاخوردن مستقل است و هیچ توجهی ندارد اگر گاهی در هدف‌گیری اشتباه کند و غذا را روی میز یا زمین بریزد. ممکن است او بیشتر از خوردن غذا به بازی کردن با آن علاقه داشته باشد. این مسائل کاملاً طبیعی هستند. اگر کودک غذا یا ظروف را پرت کند، ممکن است نشانه این باشد که به اندازه کافی غذا خورده است. به او تذکر دهید که این کار پذیرفته نیست. اگر او به این کار ادامه داد، او را از صندلی غذاخوری خارج کنید و به او بفهمانید که می‌تواند به بازی ادامه دهد ولی نه با غذایش.
پیش‌بند
حتی اگر کودک شما در استفاده از قاشق و چنگال خیلی مهارت پیدا نکرده است، او را تشویق کنید تا خودش غذایش را بخورد. ممکن است بتواند با قاشق غذا بخورد اما نتواند این کار را بدون ریختن غذا روی لباسش انجام دهد. با بستن یک پیش‌بند از کثیف شدن لباس‌ها پیشگیری کنید و ترکیبی از غذاهای انگشتی و غذاهایی را به او بدهید که می‌تواند غذا خوردن با قاشق را تمرین کند.
دستمال پارچه‌ای یا دستمال مرطوب کودک
کودکان نوپا با تمام حواس خود غذاها و بافت‌های غذایی جدید را کشف می‌کنند. تمایل کودک به لمس کردن و له کردن غذا به جای خوردن آن کاملاً طبیعی است. به او اجازه بدهید دنیای خوردنی‌ها را کشف کند و کثیف‌کاری کند و پس از اینکه غذایش تمام شد برای تمیز کردن کثیف‌کاری‌ها اقدام کنید.
فنجان مخصوص کودک (به همراه نی)
شیر یا آب را در فنجان‌هایی با سایز مناسب که در دست گرفتن آن‌ها راحت باشد به کودک بدهید. برای شروع می‌توانید از فنجان‌هایی که یک دهانه برای جریان آب دارند استفاده کنید ولی در ادامه از فنجان‌های در باز و یا فنجان با نی استفاده کنید. این کار به کودک نوپای شما کمک خواهد کرد که قطره قطره نوشیدن را به جای مکیدن بیاموزد.
قاشق و چنگال مخصوص کودک
دست‌های کوچک فرزند شما، به قاشق، چنگال و چاقوی (غیر تیز) کوچک نیاز دارند. قاشق و چنگالی که گرفتن و کنترل آن‌ها ساده باشد.
صبر
کودک نوپای شما مشغول یادگیری یک مهارت برای زندگی آینده‌اش است و نیاز دارد که به خوبی و با زمان گذاشتن آن را تمرین کند. ممکن است او زمان بیشتری نسبت به سایر اعضای خانواده برای خوردن غذایش احتیاج داشته باشد، پس سعی کنید او را مجبور به عجله در خوردن نکنید. جو و محیط را گرم، صمیمی و خوشایند نگه داید و از این فرصت برای مکالمه بین اعضای خانواده استفاده کنید. بدین ترتیب کودک شما همزمان با آموزش مهارت‌های غذا خوردن مهارت‌های اجتماعی را نیز می‌آموزد.

از اهمیت شیوه ارائه غذا به کودک غافل نشوید!

با اینکه کودک شما در حال کسب استقلال بیشتر سر میز غذاخوری است، نحوه غذا دادن شما به عنوان والدین او کماکان روی سلامت آینده تأثیرگذار است. «لیزا فرایز»، متخصص علوم رفتاری در مؤسسه پژوهشی نستله در سوئیس می‌گوید: «فرزندانی که پدر و مادرشان با آن‌ها بیشتر از حد معمول با کودک راه می‌آیند یا پدر و مادرانی که با فرزندانشان همراهی نمی‌کنند با احتمال بیشتری دچار اضافه وزن می‌شوند. در صورتی که والدین از روش تغذیه واکنشی استفاده کنند، باعث می‌شود کودکان وزن سالم‌تر و رژیم غذایی بهتری داشته باشند. این بدین معنی است که در محیطی صمیمی و آموزنده و در قالب زمان‌های مشخص و ساختار منظم برای وعده‌های غذایی (مثل غذا خوردن کودک سر میز غذاخوری). مثل همیشه باید حواستان به نشانه‌های گرسنگی و سیری کودک باشد». بنابراین پیروی از اصول تغذیه واکنشی را فراموش نکنید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقالات بایدها و نبایدهای تغذیه واکنشی و سبک تغذیه‌ای شما چیست؟ مراجعه کنید.