آلرژی‌های غذایی: توصیه‌هایی که باید بدانید

حتمالاً وقتی کودک بودید، به والدین شما توصیه می‌شده که غذاهای خاصی را در سال‌های اول به شما ندهند. این غذاها معمولاً شامل بادام زمینی، تخم مرغ، صدف و گندم می‌شدند.
اما این توصیه‌ها جدیداً مورد بازنگری قرار گرفته‌اند. در اقع به جای اینکه معرفی این غذاها را به تأخیر بیندازید باید آن‌ها را در بازه زمانی مناسب و به تدریج و در دوره تغذیه تکمیلی به کودک خود معرفی کنید.

 پرسش و پاسخ

پرسش: من به کودک خود شیر می‌دهم و نگران این هستم که فرزند ۷ ماهه من به بعضی غذاهایی که من می‌خورم آلرژی پیدا کند. آیا باید موارد خاصی را از رژیم غذایی خود حذف کنم؟
پاسخ: خیر، هیچ نیازی نیست در دوران شیردهی از غذای خاصی اجتناب کنید تا خطر ابتلا به آلرژی غذایی در کودک کاهش یابد. رژیم غذایی شما مهم است، زیرا می‌تواند بر کیفیت شیر تأثیر بگذارد، اما لازم نیست مصرف چیزی را محدود کنید، مگر اینکه پزشک شما توصیه کند. اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی شما سالم، متعادل و سرشار از مواد مغذی باشد. می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر به مقالات "آنچه در دوره شیردهی باید بخورید" و " تقویت شما، فرزندتان را نیز تقویت می‌کند" مراجعه کنید.
 
پرسش: من به تخم مرغ آلرژی دارم، آیا این بدان معناست که کودک من نیز به آن آلرژی دارد؟ آیا باید از دادن تخم مرغ به او کاملاً اجتناب کنم؟
پاسخ: اگرچه آلرژی‌ها می توانند از والدین به کودک منتقل شوند، اما همیشه هم اینطور نیست. بسیاری از کودکان مبتلا به آلرژی غذایی متعلق به خانواده‌هایی با سابقه ابتلاء به آلرژی نیستند. وضعیت فرزندتان را با پزشک خود مطرح کرده و در این خصوص با او مشورت کنید.
سازمان جهانی آلرژی توصیه می‌کند که مادران در دوران شیردهی تنها از غذاهای غیر آلرژی زا استفاده نکنند، حتی در حالتی که کودک به علت داشتن پدر یا مادری که آلرژی غذایی دارد در معرض ریسک بالایی قرار داشته باشد. برای شروع، به فرزندتان مقدار کمی تخم مرغ پخته شده بدهید و واکنش‌های او را تحت نظر داشته باشید. غذاهای دیگر را که به‌طور بالقوه باعث واکنش‌های آلرژیک می‌شوند به‌صورت هم‌زمان به او ندهید، چراکه اگر متوجه واکنشی شوید، نمی‌دانید کدام غذا ممکن است باعث ایجاد آن شده باشد.
پرسش: آیا وقتی فرزندم کم سن و سال است باید فقط از چند غذای ایمن (بدون مواد آلرژی‌زا) استفاده کنم – مثلاً همان غذاهایی که تا کنون امتحان کردم و مطمئنم که منجر به آلرژی نمی‌شوند؟
پاسخ: اینکه به شیرخوار غذاهای سالمی بدهید که می‌دانید به آن آلرژی ندارد بسیار وسوسه‌کننده است، اما توصیه می‌شود غذاهایی را که تا کنون آن‌ها را امتحان نکرده باشد؛ مانند تخم مرغ، ماهی و غذاهای حاوی گلوتن (مانند محصولات گندم) و بادام زمینی (به‌صورت چرخ‌شده) به او بدهید. مهم است که انواع مختلفی از غذاهای تکمیلی را به او ارائه دهید که شامل غذاهایی که امکان به وجود آوردن آلرژی دارند نیز می‌شود. در حقیقت، تحقیقات نشان داده‌اند که اینکه کودک به موقع در معرض مواد غذایی قرار گیرد ریسک آلرژی را کاهش می¬دهد. امتحان چندباره و مداوم غذاهای آلرژی‌زا در حجم کم ممکن است به کودک کمک کند که آستانه تحمل سیستم ایمنی بدنش بهبود یابد و احتمال آلرژی در او کاهش یابد. مطالعات علمی نشان داده است که افزایش تنوع غذاها در سال اول زندگی ممکن است احتمال ابتلا به آسم و آلرژی غذایی تا شش سالگی را کاهش دهد.

 دو ماده غذایی مشخص وجود دارند هم در رسانه‌ها در سرتاسر جهان و هم در جوامع علمی مورد توجه زیادی قرار گرفتند

گلوتن

گلوتن پروتئینی است که در دانه‌هایی مانند گندم، جو و چاودار یافت می‌شود و ممکن است افراد به پروتئین‌هایی که در این غذاها یافت می‌شوند آلرژی داشته باشند. از سوی دیگر، بیماری سلیاک یک اختلال خودایمنی است که سیستم ایمنی بدن به گلوتن واکنش نشان می‌دهد و موجب آسیب به پوشش روده می‌شود. شیرخوارانی که اعضای خانواده آن‌ها بیماری سلیاک دارند ممکن است نسبت به سایر کودکان بیشتر در معرض ابتلا به سلیاک باشند. دستورالعمل‌های کنونی توصیه می‌کنند که غذاهای حاوی گلوتن (مانند بسیاری از نان‌ها، پاستا و غلات صبحانه) با شروع تغذیه تکمیلی به کودکان سالم، معرفی شوند. معرفی این غذاها را با مقادیر کم شروع کنید. در ابتدای کار این غذاها را در خانه به کودک خود ارائه دهید، نه در یک رستوران یا مرکز نگهداری کودک، تا در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژی‌زا اقدامات لازم را انجام دهید.

بادام زمینی
با توجه به اینکه در برخی از کشورها، استفاده از بادام زمینی در دوران تغذیه تکمیلی مرسوم است، والدین ممکن است به علت ترس از واکنش‌های خطرناک و تهدید‌کننده، نگرانی زیادی در مورد آلرژی غذایی به بادام زمینی داشته باشند. تحقیقات جدید در کودکان با ریسک ابتلاء به آلرژی نشان می‌دهد که معرفی مواد غذایی حاوی بادام زمینی (بصورت چرخ شده) در اوایل دوره تغذیه تکمیلی ممکن است ریسک آلرژی به بادام زمینی را کاهش دهد. آخرین توصیه‌ها برای کودکان سالم که قبلا ًمبتلا به آلرژی ها نبوده‌اند، این است که غذای آن‌ها بعد از پایان شش ماهگی، حاوی بادام زمینی در بافت‌های مناسب سن آن‌ها باشد. به یاد داشته باشید که هر گونه آجیل باید خردشده، چرخ‌شده و یا در قالبی باشد که کودک را در معرض خطر خفگی قرار ندهد. اگر فرزند شما اگزما و یا آلرژی غذایی دیگری داشته باشد، اولین باری که طعم بادام زمینی را می‌چشد باید تحت نظر پزشک متخصص باشد. 

 چگونه یک واکنش آلرژیک را تشخیص دهیم

بدن به شیوه‌های متفاوت به مواد غذایی مختلف واکنش نشان می‌دهد. برخی از واکنش‌های آلرژیک بلافاصله یا در عرض یک تا دو ساعت پس از خوردن غذا اتفاق می‌افتند.

اگر کودک شما به یک غذای خاص آلرژی دارد، ممکن است برخی از این علائم را نشان دهد:
• اسهال، استفراغ، دردهای شکمی
• آبریزش بینی، سرفه، عطسه، خس خس سینه یا مشکلات تنفسی
• خارش پوست یا دهان و لب‌ها، کهیر
البته علائم فوق لزوما به دلیل ابتلا به آلرژی نیست و می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد. به همین دلیل اگر فکر می‌کنید فرزند شما واکنش آلرژیک به مواد غذایی نشان داده، فوراً به پزشک مراجعه کنید.