مغز کودکان قبل از اینکه بتوانند مانند بزرگسالان بخوابند، باید به‌اندازه‌ای بالغ شود که بتواند به چرخه‌های پیچیده عادت کند و مهم‌تر از این بتواند به چرخه شب‌و‌روز که ما خیلی با آن آشنا هستیم و به آن عادت کرده‌ایم، عادت کند. برای یک کودک تازه متولد شده، صداها، بوها و هیجانات و احساسات نسبت به آنچه از داخل شکم مادرش تجربه کرده است بسیار متفاوت هستند و لذا تنظیم خواب نوزاد و عادت کردن او به این شرایط ممکن است کمی زمان‌بر باشد. پس چطور می‌توانید به فرزندتان در این مورد کمک کنید؟ با فراهم کردن برنامه منظم (کودکان عاشق برنامه های منظم هستند) و کلی عشق و محبت.
تنظیم خواب نوزاد برای داشتن خواب خوب و کافی لازم برای رشد سالم، ضروری است
کودکان طی چند ماه اول در طول روز بیشتر می‌خوابند و زمانشان را صرفاً به خواب اختصاص می‌دهند! خوابیدن به آن‌ها کمک می‌کند تا خستگی زمان‌های بیداری را به در کنند، بعلاوه خواب به آن‌ها کمک می‌کند تا به‌صورت طبیعی رشد کنند و بزرگ شوند. غده هیپوفیز (غذه‌ای در مغز) وقتی کودک خواب است هورمون رشد را ترشح می‌کند.
خواب کودکان تقریباً مثل خواب بزرگسالان، از دو مرحله مجزا تشکیل شده است. در مرحله اول چشم‌ها حرکت نمی‌کنند. در طول این مرحله آرام از خواب که تقریبا حدود ۲۰ دقیقه طول می‌کشد، کودک در آرامش کامل میخوابد و تولید هورمون رشد هم در بهترین حالت خودش قرار دارد و بعد از این مرحله حرکت سریع چشم‌ها آغاز می‌شود. در این مرحله، کودک در خواب کمی بی‌قرار و خوابش نیز سبک است. بعلاوه ممکن است چندین بار از خواب بپرند. این بازه زمانی برای رشد و بلوغ مغز ضروری است. میان این دو مرحله متمایز، مراحل میانی خواب نیز داریم. فراموش نکنید که خواب شبانه کودکان تقریباً همیشه با مرحله بی‌قراری شروع می‌شود...
یک نوزاد بطور میانگین ۱۶ ساعت میخوابد (که در بیشترین حالت نوزاد روزانه بین ۱۴ تا ۲۰ ساعت می‌خوابند). به‌طور کلی طی سال‌های آتی زمان خواب آن‌ها به‌تدریج کاهش می‌یابد، از حدود ۱۵ ساعت در ۶ ماهگی تا حدود ۱۳ ساعت در ۴ سالگی. مدت زمان خواب روزانه آن‌ها نیز کاهش خواهد یافت، از ۳ تا ۴ مرتبه در ۶ ماهگی تا فقط ۲ مرتبه در طول روز در ۱۲ ماهگی و بعداً و در حدود ۱۸ ماهگی این مقدار خواب به ۱ ساعت در بعدازظهرها می‌رسد.
خواب شبانه که بطور معمول یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های والدین است، به خود کودک بستگی دارد! بعضی از کودکان از همان هفته‌های اول در طول شب هم می‌خوابند، اما برای گروه دیگری از کودکان ماه‌ها لازم است تا ساعت بدن آن‌ها چرخه ۴-۳ ساعته خواب را فراموش کند و خود را با چرخه ۲۴ ساعته وفق دهد. کودکان به‌تدریج خود را با دنیای اطراف وفق می‌دهند . چرخه‌های روز و شب، وعده‌های غذایی منظم، بازی کردن و وقت گذراندن با اعضای خانواده. همه این‌ها به فرزند شما کمک می‌کند تا به‌تدریج با شرایط زندگی در این دنیا وفق پیدا کند و دیگر در طول شب بیدار نشود!
کمی کمک لازم است تا خواب کودکان را عمیق کنیم
هم داخل رحم و هم در طول چند هفته نخست زندگی، فرزند شما فرق بین روز و شب را نمی‌داند. خبر خوب اینجاست که می‌توانید به‌کمک توصیه‌های که در ادامه آورده شده‌اند فرزند خود را به خواب عمیق عادت دهید.
- فضا را برای او آماده کنید! شب‌ها، مطمئن شوید که خانه کاملاً ساکت است و پرده‌ها همه کشیده و کودک در تاریکی قرار دارد. اما برای چرت روزانه، اجازه دهید کمی هم نور در اتاق باشد. به کارهای خودتان برسید، کمی صدا مزاحمتی برای فرزندتان ایجاد نخواهد کرد.
- یک برنامه مشخص برای خواب او برنامه‌ریزی کنید که به فرزندتان متوجه شود که دیگر وقت خواب است. تعویض پوشک، پوشاندن پیژامه و لباس خواب ، لالایی خواندن و بغل کردن می‌تواند جزئی از این برنامه منظم باشد. بعداً که فرزندتان کمی بزرگ‌تر شد، می‌توانید با هم یک کتاب داستان بخوانید. مطمئن شوید که برنامه خواب شبانه و چرت روزانه متفاوت از هم هستند تا فرزند شما گیج نشود.
- یک شعر مخصوص بچه‌ها، یک بوسه کوچک و بعد هم خواب!
مطلب پیشنهادی: کتاب مناسب کودکان - به فرزندتان کمک کنید تا به زمانی مشخص عادت کند. بعد از این که طی چند هفته اول، هر زمان که می‌خواست به او غذا می‌دادید، به‌تدریج سر یک وقت مشخص شیر یا غذای او را بدهید.
- مطمئن شوید که دمای اتاق بچه نه خیلی سرد و نه خیلی گرم است. بهترین دما برای آن‌ها بین ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی گراد است.
- آیا فرزندتان هنوز هم با شما میخوابد؟ در ابتدا باید گفت که این حرکت هم برای شما و هم برای او اطمینان‌بخش است. اینطوری در کنار هم هستید و دیگر نیازی نیست که بلند شوید و بروید تا به او سر بزنید و یا به او شیر بدهید. توصیه ما این است که بعد از مدتی دیگر این کار را نکنید. لازم است که کودکان از همان ابتدا و خیلی سریع یاد بگیرند که باید به تنهایی و در اتاق خودشان بخوابند. این امر برای کیفیت خواب او و شما لازم است! برای آگاهی بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
- آیا فرزند شما هم بدون عروسک یا اسباببازی موردعلاقه‌اش یا بدون اینکه شستش را بمکد خوابش نمی‌برد؟ این‌ها را از او نگیرید، چراکه او را آرام می‌کنند و به او کمک می‌کنند تا راحت‌تر به خواب برود. خود او تصمیم می‌گیرد که چه زمانی دیگر نمی‌خواهد از آن‌ها استفاده کند. اما فعلاً کمکی عالی برای به خواب رفتن هرچه ساده‌تر و بی‌دردسرتر این کوچولوها هستند!
- آیا کودکتان موقع خواب گریه می‌کند؟ چند دقیقه‌ای او را تنها بگذارید. ممکن است کودک قبل از خواب نیاز داشته باشد تا چند قطره اشک بریزد و این امر کاملاً طبیعی است. در صورتی که آرام نشد، به اتاق او برگردید. ممکن است بیشتر از هر وقت دیگری نیاز به آرام کردن توسط شما داشته باشند.
مطلب پیشنهادی: علت گریه نوزاد در شب
ایمنی در تخت خواب، خوابی مطمئن
تخت کودک باید متناسب با استانداردها باشد و تشک مناسبی را برای او انتخاب کنید که سایز آن متناسب با تخت باشد تا او حین خواب بین میله‌ها و یا تشک و تخت گیر نکند.
کودکان به پشت راحت‌تر خوابشان می‌برد. صورتشان آزاد است و راحت‌تر و آزادانه‌تر نفس می‌کشند.
از نصب هرگونه لوازم جانبی و زینتی غیر ضروری برای تخت او اجتناب کنید (لحاف، بالشت و غیره).
در مورد اسباببازی و عروسک هم توصیه همین است! اسباببازی مورد علاقه او موردی ندارد اما نیازی نیست که تخت او پر باشد از عروسک‌ها و دوستان پشمالو و نرم!
برای کاهش ریسک مرگ کودکان در تخت‌خواب، متخصصین اطفال توصیه می‌کنند که کودکان به پشت بخوابند و دمای اتاق هم خیلی گرم نباشد (۲۰-۱۸ درجه سانتی‌گراد گرم نگه داشتن کودک کافی است). تهویه هوای اتاق را فراموش نکنید و به‌هیچ عنوان در آن سیگار نکشید!
آیا کودکان نیز خواب می‌بینند؟
برخلاف آنچه که فکر می‌کنید، حالات صورت فرزندتان در خواب به این معنی نیست که او خواب می‌بیند! همانطور که برخی از متخصصین اطفال معتقد هستند، کودکان از ۳ سالگی خواب می‌بینند، یعنی زمانی که به‌اندازه‌ای بزرگ شده‌اند که خوابشان یادشان بماند و بتوانند آن را بازگو کنند.
**این مطالب صرفاً جهت افزایش اطلاعات عمومی کاربران است و هرگز جایگزین توصیه‌های پزشک، انجمن‌های علمی و سایر منابع معتبر نمی‌باشد. ازآنجاکه هر مادر و کودک از مادر و کودک دیگر متفاوت است، کلیه آمار و ارقام ارائه شده در این وبسایت می‌تواند با توصیه پزشک برای هر مادر و کودک متفاوت باشد.
